غار قوری قلعه در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر استان کرمانشاه، در دامنه کوه شاهو و مشرف بر جاده روانسر - پاوه و در همسایگی روستایی به همین نام جای گرفته است. کرمانشاه به علت بافت طبیعی و سنگی خاصی که دارد، از معدود استانهای کشور است که بسیاری از غارها را در دل کوههایش همانند غار "رطیلا"، "غار شکارچی"، " غار دو اشک" و دهها غار دیگر... را جای داده است. غاری "قوری قلعه" طولانی ترین غار آبی ایران و هفتمین اثرطبیعی ملی ایران، یکی از همین چشم اندازهای طبیعی و بکر در دل طبیعت استان کرمانشاه است که هر ساله بسیاری از علاقمندان را به سمت خود می کشاند.


علت نامگذاری قوری قلعه

روستایی به همین نام در نزدیکی این غار قرار دارد که در ایام قدیم اطراف این روستا را قلعه های مختلفی در بر گرفته که شکل یکی از این قلعه ها شبیه قوری بوده است به همین دلیل نام این روستا و این غار به قوری قلعه نامگذاری شد. در روایتی دیگر، اینکه چرا روستا و غار را قوری قلعه نامیده اند به دوره ساسانیان باز می گردد.

درآن دوره دژی بزرگ و مستحکم بنا شد که هم اکنون نیز آثاری از آن به جای مانده است، این دژ به جهت بزرگی بعدها از سوی کرد زبانان آن منطقه به "گورا قلا” نامیده شد.کلمه گورا در زبان کردی به معنای بزرگی و قلا به معنای قلعه یا دژ می باشد، در اثر گذشت زمان این نام به تدریج تغییر کرده و به نام های "گوری قلا”و در آخر به "قوری قلعه”معروف شده است.

بعدها پس ار ساختن آبادی در کنار دژ همان نام یعنی قوری قلعه به روستا اطلاق شد، از طرفی چون نزدیکترین محل سکونت به غار همین ده است؛ بنابر این اسم غار را نیز قوری قلعه گذاشتند.


مشخصات غار قوری قلعه

درازای این غار ۱۲ کیلومتر و ژرفای آن ۳۱۴۰ متر است و به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی ملی ایران، به ثبت رسیده‌است. در سال ۱۳۵۵ یک گروه از غارشناسان انگلیسی و در سال ۱۳۵۶ گروه دیگری از غارنوردان فرانسوی بخشهایی از غار را بطول پانصد و پنجاه متر بررسی و اکتشاف کردند.

در دهه ۱۳۶۰ نیز گروهی از غارنوردان کرمانشاهی بخشهای جدیدی از غار را تا عمق بیش از سه کیلومتر اکتشاف و شناسایی کردند. ژرفای حوضچه‌های این غار به ۱۴ متر می‌رسد هم چنین دمای درون غار ۷ تا ۱۱ درجه است و در همگی فصل‌های سال ثابت است. این اثر طبیعی دارای تالارهای زیبا در ۱۴۰۰ متری و ۵۰۰ متری به نام‌های تالار مریم، تالار کوهان شتر، تالار مسیر برزخ، تالار بلور و تالار عروس می‌باشد.

به گفته کارشناسان قدمت این غار که از آهک "تروراسیک” و”کرتاسه” تشکیل شده و به ۶۵ میلیون سال قبل و به دوره دوم زمین شناسی باز می گردد.


گنجینه‌های غار قوری قلعه

این منطقه دارای ارزش تاریخی زیادی نیز می باشد، بقایای قلعه ای مربوط به دوران ساسانیان در نزدیکی غار قوری قلعه وجود دارد و نیز ۳۰ شی باستانی از جمله بقایای جمجمه انسان و سفالهای پیش از تاریخ در این جا کشف شده است. در جریان تسطیح دهانه غار آثاری از اواخر دوره ساسانی در کف غار کشف شد که شامل هشت عدد ظرف نقره ای با نقش کبک و پرندگان شکاری و درنا، تکه های سفال و پانزده سکه ساسانی مربوط به یزدگرد سوم است.

بر روی دو ظرف نیز کتیبه هایی به خط پهلوی میانه نوشته شده که توسط متخصصین ایرانی ترجمه شده است. ظروف نقره از نظر متخصصان ساخت منطقه اورامان بوده و محلی هستند. غارهای اطراف قوری قلعه بر اساس مطالعات باستان شناسی از حدود ۵۰ هزار سال پیش تا حدود ۱۲ هزار سال پیش مسکن شکارچیان عصر سنگ بوده است.


زیستگاه نادرترین خفاش دنیا

به گفته کارشناسان ژرفای این غار زیست گاه گونه ای نادر از خفاشان با نام خفاش "گوش موشی” است که باعث توجه بسیاری از جانورشناسان دنیا شده، اما به غیر از این گونه خفاش تاکنون گونه دیگری از حیات جانوری در غار یافت نشده است.

اما کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند که اطلاعات موجود نشان می دهد که تا قبل از تبدیل شدن این غار به یک غار نمایشی جمیعت قابل توجهی از مهره داران غارزی مانند خفاش ها و سمندر خال زرد در آن می زیسته اند.


کلام آخر

درجه حرارت این غار از هفت درجه زیر صفر تا ۱۱ درجه بالای صفر متغییر است، رطوبت نسبی آن ۸۹ درصد است؛ از این رو پیشنهاد می‌کنیم لباس مناسب همیشه همراه خود داشته باشید. از سوی دیگر با توجه به اینکه این مکان یکی از آثار تاریخی ایران به شمار می‌آید سعی کنید کمترین تاثیر را در این مکان طبیعی از خود باقی بگذارید.


منبع: سایت ستاره